Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2011

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΛΙΦΩΝΙΟ

Σαβανί ή Σαββανοί ή Σαβανοί: χωριό που βρίσκεται σε υψόμετρο 860 μ. Ν.Δ. των Καλαβρύτων και Ν. της Κέρτεζης. [το 1906 ο Γ. Παπανδρέου (σ. 186) ανέφερε ότι: βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού Αγ. Σώστη, παραφυάδας της Καπρίβαινας, σε κοιλάδα που διαρέεται από ξηροπόταμο και συνορεύει προς το Συρμπάνι απ’ Α. δια του βουνού Γαλάνη αλώνι, από Β. προς τον κάμπο της Κέρτεζης, από Δ. προς το Δεσινό δια του βουνού Αγ. Σώστη και από Ν. προς τη μονή των Αγ. Θεοδώρων δια του βουνού Στεφάνι. Είχε 400 κατοίκους, 75 οικογ. και 95 εκκλησιαζ.]. Αναγνωρίστηκε ως κοινότητα που είχε άνω των 300 κατοίκους και σχολείο με το Β.Δ. 18/8/1912 (ΦΕΚ. 256/Α/28-8-1912). Προήλθε εκ του τέως δήμου Καλλιφωνίας με έδρα του δήμου το Καλλιφώνιον. Με την Α.Υ. Εσωτ. 55347/21-9-1916 (ΦΕΚ. 79/Β/1916) το Σαβάνι μετονομάζεται σε Καλλιφώνιο. Η ονομασία Σαββανοί μάλλον προέρχεται από την εποχή της Φραγκοκρατίας, επειδή ήτο ιδιοκτησία του Γάλλου ιππότη ντι Σαβινί (Σκιαδάς). Η γνωμοδότηση της επιτροπείας προς μελέτη των τοπωνυμιών της Ελλάδος, όπως αυτή έχει καταγραφεί από τον πρόεδρο αυτής Ν. Γ. Πολίτη: «Αρ. 207 (17 Σεπτ. 1916)-επί του υπ’ αρ. 53838 εγγράφου του υπουργείου της 13ης Σεπτ.-επιστρέφεται η αναφορά της νομαρχίας Αχαΐας και Ήλιδος μετά των συνημμένων εν αυτή». Αποστέργοντες δια το δύσφημον ίσως όνομα Σαβανοί (ως παρηχούν προς το σάβανον) οι του κοινοτικού συμβουλίου Σαβανών απεφάσισαν να μετονομασθεί η κοινότης Καλλιφώνιον είναι το σημερινόν όνομα του υπερκείμενου των Σαβανών όρους, της Λαμπείας των αρχαίων. Επειδή δε είναι ακραιφνές ελληνικόν όνομα, και παλαιόν ίσως διατηρηθέν δια της από στόματος παραδόσεως ουδέν βλέπομεν το κολύον να εγκριθεί η μετονομασία» (Ν. Πολίτης: Λαογρ. τ. Ε΄.). Ο πληθυσμός του κατά τα έτη: 1835, 1879, 1889, 1896, 1907, 1920, 1928, 1940, 1951, 1961, 1971, 1981, 1991 και 2001 ήταν αντίστοιχα: 266, 382, 280, 400, 417, 406, 399, 438, 363, 292, 216, 219, 158, 123 κάτοικοι. (Σκιαδάς-ΕΣΥΕ-Χουλιαράκης). Με τον Ν. 2539/97 (ΦΕΚ. 244/Α/4-12-1997) («Καποδίστριας»), καταργήθηκε σαν κοινότητα και εντάχθηκε στον δήμο Καλαβρύτων. Αναφέρεται στην απογραφή GRIMANI (1700) και στο TERRITORIO DI CALAVRITA με την ονομασία Savanus και τον εξής πληθυσμό: α) Οικογένειες: 12, β) Άνδρες: από 1-16 ετών 2, από 16-30 ετών 2, από 30-40 ετών 8, από 40-50 ετών 2, από 50 έως 60 ετών 3, από 60 και πάνω 2, γ) γυναίκες: από 1-16 ετών 18, από 16-30 ετών 4, από 30-40 ετών 6, από 40-50 ετών 1, από 50 και πάνω 3, ήτοι συνολικός πληθυσμός 61 άτομα. (Β. Παναγιωτόπουλος). Αναφέρεται στην επιστημονική έρευνα της Γαλλικής αποστολής του στρατηγού Μαιζώνος (1829-1830) με σύνολο 40 οικογένειες χωρίς να αναφέρονται άτομα. Αναφέρεται από τον Χ. Π. Κορύλλο το 1889 (Χ. Π. Κορύλλου: Πεζοπορία… Πάτραι 1889).«…πολλοί κάτοικοί του έφυγαν [μετανάστες] για Αμερική, Αυστραλία, Καναδά, γεγονός που οδήγησε σε μείωση του πληθυσμού. Σύμφωνα με την παράδοση το Καλλιφώνι ονομαζόταν Μακρύ Χωριό και βρισκόταν σε άλλη θέση από αυτήν που είναι σήμερα. Οι κάτοικοι λέγεται ότι χρειάστηκε να εγκαταλείψουν το αρχικό χωριό λόγω ενός λοιμού που αποδεκάτισε τον πληθυσμό και του έδωσε και το νέο όνομα Σαβανί (από τα σάβανα των πολλών νεκρών) ή απλά μετακινήθηκαν για λόγους ασφαλείας (ιστοσελίδα δήμου: Kalavrita.gr). Σχετικά με την ετυμολογία του οικισμού υπάρχει και η αναφορά ότι η παλιά ονομασία του οικισμού Σαβανί ήταν ξενόφωνη και για αυτό ο οικισμός μετονομάστηκε σε Καλλιφώνιο, παίρνοντας το όνομά του από την οροσειρά Καλλιφώνι στους πρόποδες της οποίας βρίσκεται (Παπαρρηγόπουλος Π., 1963). Ναοί: Άγ. Ιωάννης Χρυσόστομος (ενοριακός). Τοπωνύμια: (δεν έχουν επιβεβαιωθεί από επιτόπια επίσκεψη). Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Άγιος Σώστης, βρωμόβρυση, Γαλάνη αλώνι, Διάσελο, Ημεροχώραφα, Καλάνοι πηγή, Καργκοπούλου κάστρο, Μαδάρα, Μακρύ χωράφι, Πουρναρίτσα, Σταφιδούλι, Στεφάνι» (Λουλούδης, 532). Από Σαββανούς ο Αγιοβλασίτης Γεώργ. αγωνιστής του 1821 και στην Πάτρα (Μεγ. Πελοπ. Εγκυκλ. Α΄ 118). Από Σ. ο Σαββανίτης Δ. ο οποίος, το 1821, ήταν μεταξύ των ορκισθέντων της πρώτης σειράς, στο λάβαρο της επανάστασης, στην Αγία Λαύρα το 1821 (Ν. Β. Αναστόπουλος, σ. 76) και καπετάνιος β΄ τάξης στην επαρχία Καλαβρύτων κατά το 1821 (Φραντζής, τ. Δ΄, σ. 170). Ο Γεροδημήτρης από Σαβανούς, με έγγραφο που υπογράφει με άλλους του τμήματος Λειβαρτζίου, στις 22 9βρίου 1823, εκφράζοντας στον Θ. Κολοκοτρώνη τις ευχαριστίες τους διότι απήλλαξεν αυτούς από τις πιέσεις των Γ. Λεχουρίτη και Κ. Πετιμεζά (Παπανδρέου: Επαρχία Καλαβρ….,). Οι Δημήτρης Γεωργόπλος, Αναγνώστης Ζαφειρόπλος, Γιώργης Μεντζελόπλος, Αναγνώστης Κωνσταντέλος και Ζαφείρης Χρυσάνθου από τους Σαββανούς υπέγραψαν στις 28-11-1823 στο Σοπωτό, μεταξύ άλλων κατοίκων 33 χωριών του τμήματος Λειβαρτζίου, αναφορά προς την «Υπερτάτην Διοίκησιν», με την οποίαν οι κάτοικοι της επαρχίας Λειβαρτζίου «κράτησαν αποστάσεις» από τον στρατηγό Κων/νο Πετμεζά και τον χιλίαρχο Γεώργιο Παπαδόπουλο και διόρισαν δώδεκα πληρεξουσίους δια να εκτελούν τας διαταγάς της Διοικήσεως (Αρχ. Ελλ. Παλιγγ.). Από Σαβανούς ο δημογέροντας Αναγνώστης Μήτζος, υπογράφει στις 11 Οκτωβρίου 1831 από Καλάβρυτα, συλλυπητήρια επιστολή για τη δολοφονία του Ι. Καποδίστρια (Γ. Α. Κ.). Από Σαββανούς ο οπλαρχηγός του 1821 Κόσκορης Παναγιώτης (βλ. λ.). Από Σαβανί οι: Ανδρίκος Ανδρικόπουλος (βλ. λ.), Αναγνώστης Μάντζ(ι)ος (ή Μήτζιος) (βλ. λ.), Δημητράκης Καλιμάνης (βλ. λ.) με αίτησή τους ζητούν να τους δοθεί το αριστείο για τις προς την πατρίδα προσφερθείσες υπηρεσίες τους. Το 1906 είχε λίγες καστανιές, μηλιές και αχλαδιές, πηγή του Αγίου Νικολάου, ένα υδρόμυλο, 500 στρέμμ. Ποτιστικά και 1000 στρέματα ξηρικά χωράφια, έτρεφε 1000 γιδοπρόβατα, 10 κυψέλες μελισσών κ. λ. Οι κάτοικοί του καλλιεργούσαν σταφίδες στην Αμαλιάδα. Είχε γραμματείο, ενοριακό ναό του Ιωάνν. Του Χρυσοστόμου και άλλους ναούς του Αγίου Κωνσταντίνου, Αγ. Γεωργίου και Αγ. Αικατερίνης. Ιερέα είχε το Δημ. Μήτσιο και λόγιο το λοχαγό Γ. Ζαφειρόπουλο. Ωραίο τοπίο το της Αγίας Παρασκευής, όπου άλλοτε υπήρχε μοναστήρι του οποίου σώζονται ερείπια ναού, κελλιών και κλιβάνων (Παπανδρέου: Επαρχία…). Με το Β. Δ. από 11.9.1858 (ΦΕΚ. 26/10.6.1860) διορίστηκε αναπληρωματικός ληξίαρχος στους Σαβανούς ο Αναγ. Σ. Σταυρόπουλος. Στον εκλογικό Κατάλογο του χωρίου Καλλιφώνι (Σαβανοί) του δήμου Λαπαθών το 1865 ήσαν γραμμένοι οι εξής: 1. Κατζάπης Αθανάσιος του Χρήστου ετών 30 ποιμήν. 2. Κατζάπης Γεώργιος του Χρήστου ετών 50 ποιμήν. 3. Κατσάπης Ιωάννης του Χρήστου ετών 24 ποιμήν. 4. Κατσάπης Μήτρος του Χρήστου ετών 26 ποιμήν. 5. Νίκας Αθανάσιος του Χρήστου ετών 21 ποιμήν. 6. Νίκας Αλέξιος του Νίκας ετών 30 ποιμήν. 7. Νίκας Γεώργιος του Νίκα ετών 50 ποιμήν. 8. Νίκας Παναγιώτης του Νίκα ετών 35 ποιμήν. 9. Νίκας Χαράλαμπος του Νίκα ετών 45 ποιμήν. 10. Νίκας Χρήστος του Νίκα ετών 38 ποιμήν. 11. Σκουρλής Γιάννης του Γεωργίου ετών 50 ποιμήν. 12. Σκουρλής Παναγιώτης του Γεωργίου ετών 25 ποιμήν (Γ.Α.Κ. Αρχείο: Εκλογικά, συλλογή Βλαχογιάνη, φάκ. 17). Στο ΦΕΚ. 134/5.6.1906, Β. Δ. αναφέρει ότι:«…μετατίθεμεν την έδραν της αστυνομικής περιφερείας Καλλιφωνίου, εν ή κατά την 2αν παραγρ. του άρθρου 2 του αυτού νόμου τα αστυνομικά καθήκοντα εκτελούνται υπό της χωροφυλακής, εκ του χωρίου «Καλλιφωνίου» εις το χωρίον «Κασνέσιον».». Οι Σαββανοί είχαν πάρει ενεργό μέρος στην αντίσταση και ήταν βαρύς ο φόρος αίματος και μεγάλος ο διωγμός των πολιτών αφού εκεί η δύναμη των Αριστερών πολιτών ήταν υπολογίσημη. Από Σαββανούς ο Νίκος Μητσόπουλος (Ανδρούτσος), αγωνιστής ο οποίος μέχρι τα τέλη του 1946 είχε συληφθεί και φυλακιστεί, ο οποίος εκτελέστηκε στην Κεφαλλονιά στις 23/3/1948. Επίσης από Σαββανούς ο Βασίλης Μητσόπουλος (Μπουλούκας), αντάρτης του Δ. Σ., ο οποίος συνελήφθη στο μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων και εκεί κοντά κάπου εκτελέστηκε. Από το Σαββανούς (Καλλιφώνιο) και ο Καράγιωργας Δημήτρης, αντάρτης του Δ.Σ. που σκοτώθηκε στην περιοχή της Ηλείας. Επίσης και ο Τσιούσης Χαράλαμπος, αντάρτης του Δ. Σ. ο οποίος σκοτώθηκε στις αρχές του 1949 στην περιοχή της Ηλείας. Από Σαββανούς και ο Λιβανάς Σταύρος, αντάρτης και διοικητής Πολιτοφυλακής στο Σοπωτό, ο οποίος σκοτώθηκε ή αυτοκτόνησε στην περιοχή Μπάφι ανάμεσα στο Βεσίνι και το Σκούπι, το χειμώνα του 1949. Στους Σαββανούς είχαν συγκεντρωθεί από την Επιμελητεία του Δ.Σ. και είχαν αποθηκευτεί τρόφιμα και άλλα εφόδια. Όταν στάλθηκαν δυνάμεις του στρατού από τα Καλάβρυτα για να τα πάρουν, βρήκαν σοβαρή αντίσταση από ελεύθερους σκοπευτές και την πολιτοφυλακή της περιοχής και έτσι δεν πέτυχαν το σκοπό τους (Παλαιολογόπουλος Δημ.). Από Καλλιφώνι ο Π. Σακελλαρίου (βλ. λ.) με το ψευδώνυμο Διάκος, μετείχε σε συντακτική επιτροπή του ΕΛΑΣ (Ροδάκης, 197). Από Σαβανούς Αχαΐας ο στρατ. Αδρακτάς Δημήτριος του Αθαν. (βλ. λ.) που πέθανε το 1919, επίσης από Σαβάνι Αχαΐας ο στρατιώτης Λιβανάς Σταύρος του Δημ. (βλ. λ.) που πέθανε στις 19 Οκτωβρίου 1918 στο ΣΤ΄ Στρ. Νοσοκ. Αθηνών (Αγώνες και Νεκροί 1830…, τ. Α, σ. 179, 294). Από Καλλιφώνιο Καλαβρύτων ο Δεκανέας του 6ου ΣΠ. Μαργαρώνης Χαράλαμπος του Σωτηρίου, που γεννήθηκε το 1916 και φονεύθηκε στη μάχη της Χειμάρρας στις 9 Ιανουαρίου 1941 (Αγώνες και νεκροί 1940-45, Δ/νσης Ιστορίας Στρατού Αθήνα 1990, σ. 275). Εκλογές τελευταίων ετών στην κοινότητα Καλλιφωνίου N. Αχαΐας. Έτος: 1994. Έδρες: 7 Εγγεγραμμένοι: 297. Ψήφισαν: 212 / -. Έγκυρα: 201 / -. Υποψήφιοι: ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΤΣΟΥΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ. Ψήφοι Α΄ Γύρου αντίστοιχα: 124, 77. Ψήφοι Β΄ Γύρου αντίστοιχα: -, -. Έδρες αντίστοιχα: ,. Έτος: 1990. Έδρες: 7 Εγγεγραμμένοι: 295. Ψήφισαν: 170 / -. Έγκυρα: 140 / -. Υποψήφιοι: ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ. Ψήφοι Α΄ Γύρου αντίστοιχα: 140. Ψήφοι Β΄ Γύρου αντίστοιχα: -. Έδρες αντίστοιχα: 7. Έτος: 1986. Έδρες: 7 Εγγεγραμμένοι: 339. Ψήφισαν: 232 / -. Έγκυρα: 227 / -. Υποψήφιοι: ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΤΣΟΥΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ. Ψήφοι Α΄ Γύρου αντίστοιχα: 125, 102. Ψήφοι Β΄ Γύρου αντίστοιχα: -, -. Έδρες αντίστοιχα: 5, 2. Έτος: 1982. Έδρες: 7 Εγγεγραμμένοι: 320. Ψήφισαν: 234 / -. Έγκυρα: 230 / -. Υποψήφιοι: ΤΣΟΥΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΧΡΥΣΑΝΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΜΗΤΣΙΟΣ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ. Ψήφοι Α΄ Γύρου αντίστοιχα: 84, 57, 65, 24. Ψήφοι Β΄ Γύρου αντίστοιχα: -, -, -, -. Έδρες αντίστοιχα: 5, 1, 1, -. Έτος: 1978. Έδρες: 5 Εγγεγραμμένοι: 276. Ψήφισαν: 189 / -. Έγκυρα: 187 / -. Υποψήφιοι: ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΤΣΟΥΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΧΡΥΣΑΝΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ. Ψήφοι Α΄ Γύρου αντίστοιχα: 24, 81, 82. Ψήφοι Β΄ Γύρου αντίστοιχα: -, -, -. Έδρες αντίστοιχα: -, 2, 3. (Ε.Ε.Τ.Α. κ. Α.). Τη δεκαετία του 1990 αναφέρονται τα εξής οικογενειακά ονόματα: ΑΔΡΑΧΤΑΣ Α., ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ Α., ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ Ι., ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ ΒΟΡΥΛΛΑ Ι., ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ Γ., ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ Γ., ΒΑΓΕΝΑΣ Σ., ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ Α., ΓΕΩΡΓΟΥΣΗ Α., ΔΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Γ., ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ Ν., ΚΑΛΛΙΜΑΝΗ Δ., ΚΑΜΠΙΩΤΗΣ Φ., ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ Κ., ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Δ., ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΑ Ν., ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΑΣ Α., ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΑΣ Δ., ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΑΣ Δ., ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΑΣ Σ., ΚΟΣΚΟΡΗΣ Α., ΚΟΣΚΟΡΗΣ Π., ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Δ., ΛΙΒΑΝΑΣ Δ., ΛΥΚΑΚΗ Θ., ΛΥΚΑΚΗΣ Β., ΛΥΚΑΚΗΣ Β., ΜΑΝΤΑ Δ., ΜΑΡΓΑΡΩΝΗΣ Γ., ΜΑΡΓΑΡΩΝΗΣ Δ., ΜΑΡΓΑΡΩΝΗΣ Κ., ΜΑΡΓΑΡΩΝΗΣ Κ., ΜΑΡΓΑΡΩΝΗΣ Φ., ΜΗΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ Ι., ΜΗΤΣΙΟΣ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ Α., ΜΗΤΣΙΟΥ Ν., ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ Α., ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ Γ., ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ Γ., ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ Δ., ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ Π., ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ Φ., ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΥ Α., ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΥ Α., ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΥ Γ., ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΥ Σ., ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Γ., ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ Κ., ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Κ., ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Ι., ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ Δ., ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ Δ., ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ Π., ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ Π., ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ Γ., ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ Γ., ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ Κ., ΤΣΟΥΣΗ Δ., ΤΣΟΥΣΗΣ Κ., ΦΙΛΙΠΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Π., ΧΡΥΣΑΝΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Ι., ΧΡΥΣΑΝΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Χ. Από το μουσείο Ellis Island (βλ. λ.) όπου και οι καρτέλες των μεταναστών μαθαίνουμε ότι με τόπο καταγωγής Σαβανίαναγράφονται οι παρακάτω οι οποίοι και πήγαν μετανάστες στην Αμερική (κατά σειρά αναφέρονται το ονοματεπώνυμο ο τόπος καταγωγής η ηλικία το έτος γέννησης με βάση τη δηλωθείσα ηλικία το γένος (Μ=άνδρας F=γυναίκα αν είναι έγγαμοι (Μ) ή άγαμοι (S) η ημερομηνία άφιξης το πλοίο και το λιμάνι αναχώρησης)[1]: 1. Adraetas Panagiotis (Αδρακτάς Παναγιώτης), SavaniGreece, 18, 1896, M, S,May 16 1914,Thessaloniki, Patras. 2. Anagnostopoulos Theodoros (Αναγνωστόπουλος Θεόδωρος), SavaniGreece, 19, 1893, M, S,Jul 08 1912,Macedonia, Patras. 3.. Filipacopoulos George (Φιλιππακόπουλος Γεώργιος), SavaniGreece, 50, 1864, M, M,May 16 1914,Thessaloniki, Patras. 4. Filipacopulos Christos (Φιλιππακόπουλος Χρήστος), SavaniGreece, 17, 1897, M, S,May 16 1914,Thessaloniki, Patras. 5. Filipacopulos Panagiotis (Φιλιππακόπουλος Παναγιώτης), SavaniGreece, 34, 1880, M, M,May 16 1914,Thessaloniki, Patras. 6. Filipakopoulos Nikolaos (Φιλιππακόπουλος Νικόλαος), SavaniGreece, 20, 1892, M, S,Oct 22 1912, Patri,s Patras. 7. Hrisanthopoulos John (Χρυσανθόπουλος Ιωάννης), SavaniGreece, 32, 1880, M, M,Apr 20 1912,Macedonia, Patras. 8. Kalimanis Athanasios (Καλιμάνης Αθανάσιος), SavaniGreece, 27, 1884, M, M,Oct 06 1911, Patris, Patras. 9. Kiriakopulos Spirodon (Κυριακόπουλος Σπυρίδων), SavaniGreece, 24, 1890, M, S,May 16 1914,Thessaloniki, Patras. 10. Kyriakopoulos Spiridon (Κυριακόπουλος Σπυρίδων), SavaniGreece, 22, 1889, M, S,Oct 06 1911, Patris, Patras. 11. Livanas Agelis (Λιβανάς Αγγελής), SavaniGreece, 18, 1896, M, S,May 16 1914,Thessaloniki, Patras. 12. Livanas Nicolaos (Λιβανάς Νικόλαος), SavaniGreece, 29, 1885, M, S,May 16 1914,Thessaloniki, Patras. 13. Livanos Agelis (Λιβανός Αγγελής), SavaniGreece, 18, 1896, M, S,May 16 1914,Thessaloniki, Patras. 14. Margaroni Eleni (Μαργαρώνη Ελένη), SavaniGreece, 7, 1906, F, S,Nov 11 1913, Themistocles, Patras. 15. Margaronis Alexios (Μαργαρώνης Αλέξιος), SavaniGreece, 18, 1894, M, S,Apr 20 1912,Macedonia, Patras. 16. Margaronis Dimos (Μαργαρώνης Δήμος), Savani Greece, 26, 1886, M, M, Mar 14 1912, Patris, Patras. 17. Margaronis John (Μαργαρώνης Ιωάννης), SavaniGreece, 6, 1907, M, S,Nov 11 1913, Themistocles, Patras. 18. Margaronis Theodora (Μαργαρώνη Θεοδώρα), SavaniGreece, 30, 1883, F, M,Nov 11 1913, Themistocles, Patras. 19. Margaronis Vasilios (Μαργαρώνης Βασίλειος), SavaniGreece, 37, 1876, M, M,Nov 11 1913, Themistocles, Patras. 20. Mitsos Vasilios (Μήτσος Βασίλειος), SavaniGreece, 33, 1879, M, M,Jul 08 1912,Macedonia, Patras. 21. Vassilios Zapiopoulos (Zapiopoulos; Βασίλειος), Savanino; 20, 1889, M, M,May 14 1909,Verona,Naples.

=================================================================

Κόσκορης Παναγιώτης (1791-1886): οπλαρχηγός του 1821 καταγόμενος από το χωριό Σαββανοί Καλλιφωνίας. Έδρασε κατά των Τούρκων και προεπαναστατικά. Υπηρέτησε ως Καπετάνιος υπό τις διαταγές του Στριφτόμπολα, ο οποίος τον ονόμαζε Ατρόμητο Καπετάνιο, τουρκοφάγο και γενναίο πολεμιστή του. Πολέμησε με πατριωτισμό στην Πελοπόννησο και στη Στερεά Ελλάδα και ειδικότερα στα Καλάβρυτα, στο Λεβίδι, στην Τρίπολη, στην Πάτρα (Γηροκομείο και Σαραβάλι), στην Ακράτα, στα Δερβενάκια, στο Άργος, στο Μακρυνόρος, στα Κράβαρα, στη Δαβιά κ. α. Κατατάχθηκε στην Α΄ Τάξη των Αξιωματικών (Ναύπλιο 31.3.1824) χωρίς να αμοιφθεί ποτέ για τις υπηρεσίες του στην Πατρίδα. Πέθανε γέρος πάμπτωχος και παραγκωνισμένος στο μικρό χωριό του. Ιερωμένος απόγονός του ανήγειρε στους Σαββανούς προτομή στη μνήμη του το 1995 (εφημ. «Λαύρα» 3ος -4ος /2004, Στριφτόμπολας, σ. 31). [Ο Ν. Παπαδόπουλος εις «Χελμόν» Ιουν. 1956 και Μαΐου 1957 εδημοσίευσεν έγγραφον της 22.3.1822 του Γεωργίου Παπαδοπούλου Λεχουρίτου από Γηροκομείου με πρότασιν όπως ο πενήνταρχος ούτος μεταβή εις Στερεάν επί κεφαλής σώματος και το από 22.7.1822 εκ Καλάνου του Ανδρ. Ζαΐμη και Παν. Φωτήλα πιστοποιητικόν περί της δράσεώς του. Φέρεται ότι έγινε 100αρχος.] (Τριανταφύλλου, Λεξ. 1055). Κόσκορης Π. πεντηκόνταρχος, αναφέρεται και ομαδάρχης του Γεωργίου Γαλάνη (βλ. λ.) που ήταν πρωτοπαλλήκαρο του Γ. Λεχουρίτη (Πορετσάνος Γεώργ.: Οι Λεχουριταίοι…).

Ανδρικόπουλος Ανδρίκος: από το χωριό Σαβανί Αχαΐας, με αίτησή του στις 3 Μαΐου 1839 προς το Δήμαρχο Καλλιφωνίας, προκειμένου να του χορηγηθεί αριστείο για τη συμμετοχή του στον πόλεμο της ανεξαρτησίας. Ήταν ηλικίας, όπως αναφέρει, σαράντα επτά ετών και διέμενε στο Σαβανί όπου και γεννήθηκε. Αναφέρει ότι έχει υποβάλλει πιστοποιητικό του οπλαρχηγού Γεωργίου Λεχουρίτη, αλλά δεν έχει ακόμη πάρει το αριστείο. Μέ έγγραφο του δημάρχου Καλλιφωνίας Βορύλα στις 5 Μαΐου 1839 προς τη διοίκηση Κυναίθης διαβιβάζεται η αίτηση του Α. Ανδρικόπουλου με σημείωση του δημάρχου ότι αυτός δεν έχει κατηγορηθεί για όσα το άρθρο 22 του ποινικού κώδικα αναφέρει. Στο Πριθώριο του εγγράφου αυτού και με άλλη γραφή αναφέρεται: «υπάρχει εις το Σιδηρ. Σελ. 117 Μητρ. Στρ. Επιτροπής Σελ. 557 αριθ. 142 – Μητρ. επιτροπής» και ακολουθούν δύο υπογραφές αρμοδίων μάλλον της επιτροπής. Με έγγραφο το οποίο συντάχθηκε στις 5 Μαΐου 1839 και αποστέλλεται από το Δήμαρχο Καλλιφωνίας προς τη Διοίκηση Κυναίθης, διαβιβάζεται η αίτηση αριστείου του δημότη Ανδρίκου Ανδρικόπουλου από το χωριό Σαβανί Αχαΐας. Στο περιθώριο του εγγράφου υπάρχει η σμείωση που παραπάνω αναφέρεται: «υπάρχει εις το Σιδηρ. Σελ. 117 Μητρ. Στρ. Επιτροπής Σελ. 557 αριθ. 142 – Μητρ. επιτροπής» (Γ.Α.Κ.).

Μάντζος Αναγνώστης: (ή Μίτζιος) με αίτησή του προς το Δήμαρχο Καλλιφωνίας που συντάχθηκε στο Σαβανί στις 3 Μαΐου 1839, ζητεί να του χορηγηθεί αριστείο για τη συμμετοχή του στον πόλεμο της ανεξαρτησίας. Όπως αναφέρει σ’ αυτήν, ήταν ηλικίας πενήντα ετών, γεννήθηκε στο Σαβανί όπου και διέμενε και αναφέρει ότι είχε συνυποβάλλει πιστοποιητικό του οπλαρχηγού Γ. Λεχουρίτη που του είχε δοθεί στο παρελθόν, αλλά δεν είχε ακόμη πάρει το αριστείο. Η αίτηση αυτή διαβιβάστηκε με έγγραφο που συντάχθηκε στις 5 Μαΐου 1839 στην Κάρτεζη και υπογράφεται από το δήμαρχο Βορύλα, στη Διοίκηση Κυναίθης. Ο δήμαρχος σημειώνει ότι ο αιτών υπήρξε δημότης Καλλιφωνίας και δεν έχει κατηγορηθεί για κάτι που το άρθρο 22 του Ποινικού Κώδικα αναφέρει. Στο περιθώριο του εγγράφου αυτού υπάρχει η εξής σημείωση:«υπάρχει εις το Σιδηρούν. Σελ. 142 Μητρ. Γραμ. Στρατ. εις σελ. 551 αρ. 169- Μητρ. Επιτροπής.- του […] Ίδε αριθ. 8571.Γραμ. Στρατ. […] 1840» και ακολουθεί υπογραφή. Σε αίτησή του από 20 Μαΐου 1839 αναφέρονται τα εξής: «Εκ του επισυνημμένου ενδεικτικού δεικνύεται κύριε Δήμαρχε ότι ο υποφαινόμενος από την αρχή της αφίξεως του ιερού αγώνος εις την Ελλάδα υπηρέτησα την πατρίδα στρατιώτης […]. Δια τούτο παρακαλείσθε κύριε Δήμαρχε να διαβιβάσετε την παρούσαν μου δια της ανηκούσης οδού όπου δεί. όπως ήθελε ευχαριστηθεί η Α. Μ: Ο Βασιλεύς και απονείμει και εις τον υποφαινόμενον το αριστείον κατά το Υ. Β. Διάταγμα./την 20 Μαΐου 1839/ εκ Σαββανών./ Ευπειθέστατος Αναγνώστης Μίτζιος». Το συνυποβαλλόμενο πιστοποιητικό του Β. Πετιμεζά (το οποίο είναι δυσανάγνωστο) συντάχθηκε στα Καλάβρυτα στις 13 Απριλίου(;) 1839 και αναφέρει ότι ο Αναγνώστης Μήτζιος καταγόταν από τους Σαβανούς, ότι υπηρέτησε την πατρίδα και παραυρέθηκε σε πολλές μάχες και συμπλοκές κατά του εχθρού (Γ.Α.Κ.).

Καλιμάνης Δημήτριος: δημότης του δήμου Κλειτορίας, με αίτησή του ζητεί να του δοθεί αριστείο για τις προσφερθείσες υπηρεσίας του στην πατρίδα. Η αίτησή του συντάχθηκε στις 17 Ιουνίου 1839 στην Κέρτεζη και σ’ αυτήν αναφέρει ότι γεννήθηκε στο χωριό Σαββανοί και ότι έχει άλλοτε υποβάλλει τα αναγκαία αποδεικτικά των οπλαρχηγών: Ανδρέου Λόντου, Θ. Κολοκοτρώνη, Β. Πετιμεζά, Κανέλλου Δελιγιάννη και προκρίτων και δεν έχει πάρει καμμίαν αμοιβή ούτε και βραβείο για τις θυσίες του για την πατρίδα. Η αίτηση διαβιβάστηκε στις 23 Ιουλίου 1839 από το δήμαρχο Κλειτορίας Βορύλα με έγγραφο που συντάχθηκε στην Κέρτεζη, στη διοίκηση Κυναίθης. Στο περιθώριο του εγγράφου αυτού σημείωνεται από αρμοδίους της επιτροπής: «Χαλκούν.-, Σελ 46, Μητρ. σ. αρ. Σελ.11/177 του υπό επιτροπής[…] και διαμονή Σαβανοί. Κυναίθης»και ακολουθούν δύο υπογραφές (Γ.Α.Κ.).

Αδρακτάς Δημήτριος του Αθαν.: στρατιώτης που γεννήθηκε στο Σαβάνι(;) Αχαΐας και πέθανε στις 24 Μαΐου 1919 στο Στρατ. Νοσοκομείο Εκπαιδεύσεως (Αγώνες και Νεκροί 1830…, τ. Α, σ. 179).

Λιβανάς Σταύρος (Πέτρος): αντάρτης στην πολιτοφυλακή Σοπωτού του Δ. Σ. από το Σαββανούς (Καλλιφώνιο) ο οποίος σκοτώθηκε ή αυτοκτόνησε στην περιοχή Μπάφι ανάμεσα στο Βεσίνι και το Σκούπι, το χειμώνα του 1949 όταν τον εντόπισε απόσπασμα χωροφυλακής. Εκεί προσπάθησε ν’ αντισταθεί με δύο μόνο σφαίρες που του απέμειναν. Τον τραυμάτισαν θανάσιμα. Πρόλαβε να αχρηστεύσει το περίστροφό του πετώντας το «μύλο» του στο χιόνι. Υπεύθυνος για την επιμελητεία του «Λαϊκού κράτους» στην περιοχή της Κέρτεζης. Διετέλεσε και διοικητής Πολιτοφυλακής στο Σοπωτό (Παλαιολογόπουλος Δημ.). (Λιβανός: επών. i) Αυτός που εμπορεύεται λιβάνι, ή ii) από την ονομασία που δίνεται στις μαυρο-κόκκινες κατσίκες. Πβ. Ψάρρος, Λιάρος, Νταβέλης, Ρούσος κ.α.{ΣΗΤΡ}).

Λιβανάς Σταύρος του Δημ.: στρατιώτης που γεννήθηκε στο Σαβάνι Αχαΐας και πέθανε στις 19 Οκτωβρίου 1918 στο ΣΤ΄ Στρ. Νοσοκ. Αθηνών (Αγώνες και Νεκροί 1830…, τ. Α, σ. 294).

Σακελλαρίου Π.: (Διάκος), από το Καλλιφώνι, μετείχε στη συντακτική επιτροπή του πρώτου τυπογραφείου του ΕΛΑΣ το οποίο εγκαταστάθηκε στο χωριό Νάσια των Καλαβρύτων, ανήκε στον Γεώργιο Κανελλόπουλο (βλ. λ.) και τύπωνε την εφημερίδα «Ελευθερωτής» (Ροδάκης, Καλάβρ., σ. 197).

Πηγές:

· Παπανδρέου Γ.: Πραγματεία περί της ιστορικής των Καλ/των επαρχίας-Αθήναι 1906-Επετηρίς των Καλαβρύτων.

· Λουλούδης: Θεόδωρος Η. Λουλούδης: ΑΧΑΪΑ οικισμοί οικιστές αυτοδιοίκηση. Έκδοση: ΝΟΜΑΡΧΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ν. Α. ΑΧΑΪΑΣ – Πάτρα 2010.

· Σκιαδάς: Ελευθερίου Γ. Σκιαδά: Ιστορικό διάγραμμα των δήμων της Ελλάδος 1833-1912. Αθήναι 1993.

· Πολίτης Γ. Νικ.: Λαογραφία (Δελτίον της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας) ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1909-1929.

· ΕΣΥΕ: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία.

· Χουλιαράκης: Μιχ. Χουλιαράκη, Γεωγραφική Διοικητική και πληθυσμιακή εξέλιξις της Ελλάδος 1821-1971, Αθήνα 1972.

· Παναγιωτόπουλος Βασίλης: Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου – 13ος – 18ος αιώνας.

· Κορύλλος Χ. Π. : Πεζοπορία από Πατρών εις Σπάρτην.

· Παπαρρηγόπουλος Π., Ο γάμος στα Καλάβρυτα, Επετ. των Καλαβρ., 1969, σελ. 127-135. Επίσης του ιδίου: Μορφές του τόπου μας. Οι καλαντζήδες, Επετ. των Καλαβρ. 1970, σελ. 138-141 και Καλαβρυτινά δημοτικά τραγούδια της κλεφτουριάς και του ξεσηκωμού, Επετ.των Κλαβρ. 1971, σελ. 153-167.

· Αναστόπουλος Β. Νικ: Χρονικό Λυκούριας – Καλαβρύτων, Αθήνα 1992.

· Παλαιολογόπουλος Δημήτρ.: Ο εμφύλιος πόλεμος στην επαρχία Καλαβρύτων 1946-1949 (Αθήνα 2001).


[1] Από τους μετανάστες αυτούς, κάποιοι ίσως να κατάγονται και από άλλο χωριό με την ονομασία Σαβανί που βρίσκεται σε άλλη περιοχή της Ελλάδος. Αυτό δεν είναι δυνατό να διερευνηθεί μέσω του εν λόγω μουσείου.


----------------------------------------------


Ευχαριστούμε Θερμά τον κ.Αθανάσιο Τζώρτζη από το Γκέρμπεση Αχαϊας (Προφήτη Ηλία) για τις ιστορικές πληροφορίες που μας παραχώρησε για την ανάρτηση στην ιστοσελίδα μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου